Wanneer mensen starten met een traject voor gewichtsverlies denken ze voornamelijk aan gezonder eten en meer bewegen, 2 heel belangrijke factoren, maar ze vergeten dat er nog een factor is die veel effect kan hebben, namelijk stress.
Stress is om de een of andere reden een deel geworden van ons dagelijkse leven. Of het nu komt door werk, school, familie of sociale verplichtingen, we ervaren allemaal wel enige mate van stress. Helaas heeft de hoeveelheid stress die we ervaren een invloed op onze lichamelijke gezondheid en ons mentale welzijn. Jammer genoeg ook op ons gewicht en het onvermogen om soms gewicht te verliezen.
In de oertijd hadden we af en toe ook stress, omdat ons lichaam daar dan op moest reageren (de fight or flight respons) zoals bij koude, hitte, gevaar, honger, dorst, ziekte… . Het verschil tussen vroeger en nu is dat die stress die we nu ervaren niet meer acuut en dus van korte duur is, maar juist chronisch geworden is, geen lichamelijke activiteit vraagt en bijna constant aanwezig is, dit doordat deze stress vooral over sociale, emotionele, of professionele factoren gaat.
Er zijn dan ook meerdere redenen waarom stress kan zorgen voor het moeilijk afvallen
Enerzijds produceert ons lichaam meer cortisol wanneer we veel stress, hierdoor wordt onze eetlust getriggerd en krijgen we meer zin in eten, voornamelijk vettig en suikerrijk voedsel, die in het algemeen ook meer kcal bevatten. Dit maakt het ons moeilijk een gezonde en gevarieerde levensstijl te behouden.
Anderzijds zorgt een korte stressreactie (vecht of vlucht respons) voor de gluconeogenese, dit is het aanmaken van glucose in de lever om meteen te gebruiken – zoals bij gevaar om de hersenen, spieren maar ook andere betrokken organen te voorzien van energie. Bij de hedendaagse stressvolle gebeurtenissen hebben we deze extra energie meestal niet nodig, maar de extra aanmaak van glucose blijft wel plaatsvinden, waardoor dit te veel aan energie wordt opgeslagen in ons lichaam, voornamelijk in het visceraal vet.
Als laatste zorgt stress vaak ook voor een slechte en verstoorde slaap. Slecht slapen heeft invloed op onze honger- (ghreline) en verzadigingshormoon (leptine). Door slecht te slapen hebben we dus vaak meer honger maar zal ons verzadigingsgevoel ook langer wegblijven waardoor we dus veel meer kunnen eten dan wanneer deze hormonen in harmonie samen werken.
Kort samengevat betekend het dus dat we door chronische stress vaak meer gaan eten door een verhoogde eetlust en we dus meer kcal binnen krijgen en je daarnaast ook minder snel verzadigd geraakt, maar ons lichaam ook achterliggend zorgt voor extra energie die we niet meteen kunnen gebruiken omdat we niet moeten vluchten van gevaar en deze dus opslaan als vetmassa voornamelijk rond de buikzone.
Wanneer je aan de slag wenst te gaan om je stress ter verminderen en terug vat te krijgen op je levensstijl en eventueel gewichtsverlies, is het belangrijk zicht te krijgen op wat je dan lichamelijk, emotioneel of sociaal beïnvloed en dus stress bezorgd (= stressor).
Indien het kan schakel je natuurlijk de stressor helemaal uit en ga je dus niet het symptoom aanpakken maar wel de oorzaak. Maar er is een grote kans dat je dit heel moeilijk vindt zeker als het gaat over bijvoorbeeld je werk of je relatie. Toch blijft het belangrijk jezelf voorop te zetten! Zie jij het zitten om nog jaren te leven met deze hoeveelheid stress en de druk die dit alles je geeft? Het effect dit heeft op je slaap, je humeur, je wil om leuke dingen te doen…?
Stel dat dit voor jou toch moeilijk blijkt, zijn er heel veel mogelijkheden om te ontspannen & tot rust te komen en zo de stress voor een stukje te onderdrukken. Denk aan mindfulness, meditatie en yoga om tot rust te komen.
Maar ook sporten (bv. boxen: al je frustraties kwijt), dansen op leuke muziek, een wandeling maken in de natuur, gaan lopen, zwemmen… zorgen voor een leeg hoofd maar je wordt hier vaak ook een beetje moe van aangezien je extra energie verbruikt.
Ook het geestelijk welzijn mogen we niet vergeten: praten met familie & vrienden of je psycholoog zijn ook mogelijkheden die jou kunnen helpen beslissingen te nemen, te ontstressen en weer grip te krijgen op je leven.